Stilstaan bij het graf

Eén keer per jaar bezoek ik het graf van mijn Beppe (Oma in het Fries), tijdens ons jaarlijks familie-zeilweekend in Heeg. Vorige week zondag was het weer zover. Na een rondje zeilen ging ik een rondje hardlopen. Op de terugweg rustte ik even uit bij het graf. Eerbiedig bleef ik een poosje staan, groette m’n Beppe en liep vervolgens uitgerust door het poortje naar buiten om weer verder te rennen…

Maar dat lukte niet! Het was alsof een onzichtbare hand me terugtrok. Ik kon niets anders dan me omkeren en weer opnieuw over de begraafplaats naar het graf lopen.

Er groeiden madeliefjes in het bij haar graf. Terwijl ik die madeliefjes plukte en er een kransje van vlocht (wat hopeloos mislukte overigens, vroeger kon ik dat wél) was ik weer even het kleine meisje dat vroeger vaak logeerde bij Beppe. Ik voelde me ineens heel verdrietig. Niet zozeer vanwege het feit dat Beppe gestorven was. Ik geloof dat ze in vrede is, waar en hoe dat ook moge zijn. Het verdriet dat ik voelde, was om het verlies van het meisje in mij, dat nog een heel leven voor zich had. Het meisje is er nog, maar ze zit nu in een stuk ouder lichaam. De levenstijd die zij (ik dus) nog vóór zich heeft, wordt steeds korter. Al zegt men dat het leven pas begint na je veertigste... Alles wat ik me herinner is voorbij. En iets overdoen kan niet. Niet op hetzelfde moment.

Ik had het gevoel dat daar, bij het graf, onder mijn verdriet ook háár eenzaamheid zat. Het graf zag er zo verlaten uit, er stonden geen bloemen ofzo… Dat raakte me. Volgens mij was mijn Beppe de laatste jaren van haar leven ook eenzaam in het verzorgingstehuis. Ze was altijd een hardwerkende, wat strenge maar liefhebbende, intelligente vrouw geweest. Vrij jong raakte ze helaas halfzijdig verlamd en kwam ze moeilijk uit haar woorden. Dat dat haar frustreerde kon ik altijd duidelijk zien. Haar geest voelde zich toen in haar lichaam gevangen, denk ik. De dood heeft haar daar in ieder geval van bevrijd.

Ik legde het kransje van madeliefjes neer bij haar graf en glimlachte. Het was goed zo. Daarna rende ik weer verder. Terug bij de rest van mijn familie voelde niet de behoefte het aan iemand te vertellen hoe ik me had gevoeld, ik ging weer lekker vrolijk zeilen.

Een paar dagen later werd ik begroet door een nieuwe volgster (zoals dat heet) op Twitter. Nieuwsgierig las ik even haar “bio” om te zien wie het was. Toen zag ik dat ze dezelfde voor- en achternaam droeg als mijn Beppe! Héél apart…. ik heb die naam verder nog nooit in mijn leven gehoord… Toeval? (Hmm, daar ga ik ook nog eens een blog aan wijden…)

Zij en ik vroegen ons toen even af of we misschien verre familie van elkaar waren. Toen besefte ik pas, dat ik maar héél weinig weet over mijn Friese voorouders. Ik wist al niet eens of Beppe een broer of een zus had en hoe mijn betovergrootouders heetten. Laat staan dat ik wist hoe ze wáren, wat ze belangrijk vonden, waar ze om gaven… Terwijl ze niet zo lang geleden leefden. Wat is nou 50, 100 of 150 jaar, die vliegen toch om in een zucht?

Tegenwoordig maakt iedereen veel foto’s en filmpjes van zichzelf, zijn vrienden en familie. En we gooien allerlei persoonlijke informatie op internet… Wat zal het doen voor de beeldvorming voor latere generaties? Zal hun interesse in ons, hun voorouders, daardoor groter zijn? Of wordt de interesse voor alles wat geweest is, ondanks de vele beschikbare informatie erover, steeds minder? Alles lijkt immers steeds vluchtiger te worden… En is dat erg?

Hoe belangrijk is het voor mensen om de geschiedenis te kennen van de generaties waar zij uit zijn voortgekomen? Geeft het iets positiefs, bijvoorbeeld stabiliteit en berusting, als ieder kan zien hoe hij deel uit maakt van een “erfelijke lijn”? Of geeft het juist iets negatiefs, omdat het mensen een stempel kan geven of meer druk geeft om aan verwachtingspatronen te voldoen?

Waar ik ben, ben jij niet

Wie ik ben, ben jij niet

Wat ik denk en voel en zie

ervaar jij niet

Toch ben jij waar ik ben

en ben jij wie ik ben

want ik denk en voel en zie

omdat jij ooit was

die ik nog moest worden

en ik al in jou leefde

zoals jij nu in mij

Ik zie je,

Tine de Jong - Veenstra 

PS: Dank je dat je op deze manier even naast me hebt gestaan… Zo heb ik het gevoel dat het graf van mijn Beppe er minder verlaten bij ligt.